|
|
Rechts: De kinderen van prins Willem V,
door Tischbein., 1789. (Coll. Collectiegelderland.nl)
Johann Friedrich August Tischbein (1750-1812), lid van een bekende Duitse schildersfamilie,
had al tweemaal de Nederlanden bezocht voordat hij in 1789 de felbegeerde portretopdracht
van het stadhouderlijk hof kreeg. Toen poseerde de hele prinselijke familie voor
hem. Het resultaat was een reeks borststukken, waarvan de pastelversies zich in het
Rijksmuseum in Amsterdam bevinden, en de herhalingen in olieverf in Paleis Het Loo.
Deze portretten gebruikte Tischbein tevens als basis voor latere schilderijen, zoals
het hier besproken groepsportret van de drie kinderen van het prinselijk paar. Het
is een verfijnd schilderij, dat opvalt door zijn delicate kleuren.
In een in neo-classicistische stijl gedecoreerde kamer staan de 17-jarige erfprins
Willem (1772-1843) -met op zijn jas de borstster van de Orde van de Zwarte Adelaar
(Pruisen)- en zijn 19-jarige zuster Louise (1770-1819) innig gearmd, terwijl de 15-jarige
Frits (1774-1799) rechts aan een bureau zit. Het is een romantische compositie, waarin
de onderlinge verbondenheid van de kinderen goed tot uitdrukking komt. Maar het schilderij
bevat ook een dynastiek element. Het borstbeeld van Willem van Oranje, rechts op
het bureau, plaatst de kinderen in de lijn van de Vader des Vaderlands. Ook de dankbaarheid
jegens Pruisen wordt tot uitdrukking gebracht. Op de achterwand is een medaillonportret
van Frederik de Grote aangebracht, terwijl de brief, die prinses Louise in de hand
houdt, de aankondiging bevat dat hun oom, de Pruisische koning Frederik Willem II,
voornemens is zijn familie op Het Loo te bezoeken. Tischbein maakte twee exemplaren
van deze compositie, in 1788 een groot stuk en in 1789 een tweede dat aanzienlijk
kleiner van formaat was. Dit laatste bevindt zich nu in Paleis Het Loo. Uit de rekening
blijkt dat dit bedoeld was om naar Engeland te worden gezonden, waar het in prent
gebracht zou worden. Zo werd Tischbeins elegante en moderne portret van de kinderen
van het stadhouderlijk paar ook voor een breder publiek bereikbaar. Dit stuk is ingelijst
in een verguld houten lijst van rond 1800 met een binnenrand van staande bladpunten,
een holling met daarin staand eikenloof en een profiellijst. |
|
In brieven vanuit Charlottenburg
schreef Willem Frederik aan zijn vader, dat hij blij was met het door z'n moeder
gearrangeeerde huwelijk met de oudste dochter van Koning Frederik II. Wilhelmina
van Pruisen ook wel Mimi genoemd. Het huwelijk zou het later worden voltrokken omdat
de bruid pas 15 was en de bruidegom 17 jaar.
Volgens plan vertrok Willem Frederik op 31 augustus 1789 naar Dillenburg in Nassau
waar hij hartelijk werd ontvangen. De straten waren versierd: het was lang geleden
dat een vorst van oranje, de erfprins, de stamlanden van zijn geslacht bezoekt.
Ook Siegen en Hamadar werden bezocht. De rondreis eindigde in het Graafschap Diez
in het slot Oranienstein, dat vanouds bezit was van de Nassau-familie. (Bron: Oranje
in Ballingschap, Mr. L.A. Struik. Uitgave: de Bataafse Leeuw, Amsterdam 2006) |
|
Bronnen: |
Willem I Frederik op Wikipedia |
Willem Frederik
op Historici.nl |
De kinderen van prins Willem V, door
Tischbein |
Boek:
Oranje in Ballingschap, Mr. L.A. Struik |
|
|
|