De landing van de Engelse troepen in Callantsoog op 27 augustus 1799. Aquarel van Dirk Langendijk, die waarschijnlijk aanwezig was. (Coll. Christies.com)
 
Toen eind juni 1799 in Petersburg een coalitieverdrag was gesloten tussen Rusland en Engeland, maakte de Engelse regering haar plannen voor een invasie in de Bataafse Republiek aan Willem V bekend en verzochten hem de Orangisten in Holland daarop voor te bereiden.
Eind juli en begin augustus waren de plannen nog steeds gericht op aanval van de Engelse vloot richting Hellevoetsluis en Den Briel, tezelfdertijd begeleid door een opmars van Willem Frederik vanuit de Duitse grens, ondersteund door een volksbeweging en de Texelse vloot zouden die acties hem via de IJsselsteden naar het hart van het land kunnen brengen.

De vertrouwensman van Willem V adviseerde begin augustus om te landen op de kust van Scheveningen en dan rechtstreeks naar Den Haag te marcheren. Met die tactiek zou het landsbestuur in verwarring worden gebracht en de organisatie van de verdediging worden bemoeilijkt.

Volgens het Engels-Russische plan van 2 juni 1799 zouden 20 00 à 25 000 uit Ierland vrijgekomen troepen zich onder commando van de hertog van York verzamelen in Yarmouth en Southampton en 20 000 Russsen zouden zich samentrekken in het Oostzee-gebied.
Willem Frederik zou vanuit Lingen met de door hem verzamelde troepen, ongeveer 4000 man sterk, zo snel mogelijk na de landing het land binnenvallen.

Tussen 25 en 26 augustus de door de storm afgedreven Engelse vloot eindelijk bij Huisduinen voor de kust en gingen de troepen tussen Callantsoog en het Texelse Gat ongehinderd aan land.
28 augustus werd Den Helder bezet en de Bataafse vloot gaf zich over aan de Engelsen.
Willem Frederik voegde zich 7 september bij de Engelsen in Den Helder, nadat hij in Huisduinen aan land was gegaan. (Bron tekst: Oranje in Ballingschap, Mr. L.A. Struik. Uitgave: de Bataafse Leeuw, Amsterdam 2006)
 
Landing van de Britten bij Callantsoog, 1799. De landing der Engelschen by Calantsoog. 27 augustus 1799. De landing van de Britse invasiemacht aan de kust bij Callantsoog, 27 augustus 1799. Op de voorgrond vuren de Bataafse soldaten op de landingstroepen. Links wordt de gesneuvelde kolonel Luck weggedragen. Prentmaker: Reinier Vinkeles naar tekening van: Dirk Langendijk. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam)
 
Door de geslaagde landing en overgave van de Bataafse vloot was de stemming weer hoopvol. Maar de Engelse bevelhebber van de invasievloot, Lord Abercromby had in proclamaties Willem V voorgesteld als de 'wettige soeverein', terwijl het stadhouderschap nooit meer was geweest dan de eerste magistratuur in een republiek. Waarschijnlijk kwam een opstand van de bevolking daardoor niet van de grond. De bevolking was behoedzaam, achterdochtig vreesde verraad.

26 september 1799 werd Alkmaar ingenomen. Willem Frederik verscheen zelf ter plekke om met een enthousiaste menigte de overwinning te vieren. In de optimistische stemming kwam Willem Frederik met een proclamatie waarin hij namens zijn vader de stadhouder, een herstel van de oude orde aankondigde. Dat was een tactische fout. want de situatie was veranderd. De oude tijden zouden nooit helemaal terugkeren. (Bron tekst: Oranje in Ballingschap, Mr. L.A. Struik. Uitgave: de Bataafse Leeuw, Amsterdam 2006)
 
Slag bij Castricum, 1799. Gevecht by Castricum, 6 oktober 1799. Gevechten tussen het Frans-Bataafse leger en de Brits-Russische invasiemacht op 6 oktober 1799. Op de voorgrond de Frans-Bataafse troepen onder generaal Brune oprukken richting Castricum. In de verte de kerktoren van Castricum. Prentmaker: Reinier Vinkeles naar tekening van: Dirk Langendijk. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam)
 
De Engelsen en de Russen waren uitgeput door een chronisch gebrek aan voedsel en het stormachtige weer en regen. Het invasieleger kwijnde weg, terwijl het Franse leger steeds weer met nieuwe soldaten werd aangevuld. 6 oktober werden de Russen uit Castricum verdreven. De hertog van York begon aan een terugtocht en nam de hele Bataafse vloot mee als oorlogsbuit. De situatie verslechterde snel en 14 oktober werd onderhandeld met de Fransen en besloot het Britse kabinet de Engelse troepen terug te trekken. 18-19 oktober 1799: Verdrag van Alkmaar. Willem Frederik vertrekt ontgoochelt naar Engeland. Na overleg konden de coalitietroepen zich op 22 oktober ongehinderd in Den Helder inschepen. Een evacuatie die op 20 november werd voltooid.

De mislukte invasie was een zware domper op de aspiraties van het Huis van Oranje. Van een beoogd herstel van het stadhouderschap was niets terecht gekomen en de bevolking had zich, deels uit vrees voor Franse wraaknemingen, stil gehouden. Het wantrouwen van Willem Frederik tegenover de Engelse politici en militaire legerleiders was door het falen van de invasie zeer versterkt en de verwachtingen van het Huis van Oranje op een algehele opstand van de bevolking waren een illusie gebleken. Na het mislukken van de Engels-Russische invasie keerde Willem Frederik terug naar zijn ouders in Engeland en in februari 1800 ging hij via Brunswijk terug naar Berlijn. (Bron tekst: Oranje in Ballingschap, Mr. L.A. Struik. Uitgave: de Bataafse Leeuw, Amsterdam 2006)
Bronnen:
Willem I Frederik op Wikipedia
Willem Frederik op Historici.nl
De landing van de Engelse troepen in Callantsoog
Landing van de Britten bij Callantsoog, 1799
Slag bij Castricum, 1799
Boek: Oranje in Ballingschap, Mr. L.A. Struik