Rechts: Portret van koning Willem I door
Mathieu Ignace van Bree (Bron: Historiek.net)
Willem I doet afstand van de troon (1840)
Op 7 oktober 1840 deed koning Willem I troonsafstand ten gunste van zijn zoon. Ruim
een maand later wordt die als koning Willem II ingehuldigd in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.
Koning Willem I had lange tijd nogal autocratisch bestuurd. De ministers waren vooral
zijn dienaren geweest. Na de Belgische afscheiding in 1830 kregen steeds meer mensen
in Nederland behoefte aan een echte volksvertegenwoordiging. Ministers moesten politieke
ambtsdragers worden die verantwoordelijkheid zouden afleggen aan het parlement. Koning
Willem I, die in de jaren na de Belgische afscheiding in allerlei vage financiële
constructies verwikkeld was geraakt, zag het echter helemaal niet zitten om grote
hervormingen door te voeren. Hij wilde de touwtjes graag stevig in handen houden.
In 1840 stemde hij met veel tegenzin uiteindelijk toch in met een grondwetsherziening.
Bij deze herziening werd onder meer vastgesteld dat de zogenaamde Koninklijke Besluiten
voortaan ook moesten worden ondertekend door ministers. De koning kon hierdoor niet
meer zomaar doen wat hem juist achtte. Er moest overlegd worden met de ministers.
Ook was vastgelegd dat ministers voortaan strafrechtelijk konden worden vervolgd
als hun daden in strijd waren met de Grondwet of andere wetten. Dit was het begin
van de zogenaamde ministeriële verantwoordelijkheid.
De grondwetswijziging van 1840 was voor Willem I één van de redenen
om troonsafstand te doen. Daarnaast wilde hij graag trouwen met de half-Belgische
katholieke gravin Henriëtte díOultremont de Wégimont. Zijn voornemen
om met haar te trouwen had in Nederland eerder al veel opschudding veroorzaakt. Henriëtte
was namelijk geen prinses, ze was een Belgische en bovendien was ze rooms-katholiek.
In maart 1840 had Willem I vanwege alle ophef aanvankelijk afgezien van het huwelijk.
Na zijn abdicatie op 7 oktober 1840 stond hem echter niets meer in de weg. In februari
1840 trouwde hij, in stilte, in Berlijn met gravin Henriëtte. (Bron tekst: Historiek.net) |
|
|
Links: Oultremont de Wégimont,
Henriette Adriana Louise Flora d' (1792-1864). (Bron: Historici.nl) en rechts: Henriëtte
Flora Ludovica d'Oultremont de Wégimont (1792-1864) was van geboorte al rijksgravin
(een titel stammend uit het voormalige Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie) en dus
na de troonsafstand van Willem I in 1840 tenminste theoretisch 'ebenbürtig',
dat wil zeggen: van gelijke afkomst. Haar huwelijk met de voormalige koning maakte
haar niet 'koninklijk'. Ze was en bleef een gravin. (Bron: Forum.mestreechonline.nl) |
|
Bronnen: |
Willem I Frederik op Wikipedia |
Willem Frederik
op Historici.nl |
Portret van koning
Willem I door Mathieu Ignace van Bree |
Oultremont de
Wégimont, Henriette Adriana Louise Flora d' |
Henriëtte Flora Ludovica d'Oultremont
de Wégimont |
Boek:
Oranje in Ballingschap, Mr. L.A. Struik |