Brussel 15 maart 1658 - 31 maart 1660
 
De dood van Cromwell was niet de oplossing van de problemen van de Royalisten. De zoon Richard Cromwell werd uitgeroepen tot zijn opvolger.
De hoop werd gevestigd op Monk als de man die het tij kon keren.
De Royalisten zouden zich verkiesbaar stellen voor de volgende verkiezingen van het parlement. De wetten van Oliver en Richard Cromwell werden publiekelijk verworpen en gevangenen werden vrijgelaten.

Intussen werd het leger niet betaald en dat nam het recht in eigen handen.
Op 23 april 1658 werd het Parlement met geweld ontbonden. Richard en Henry Cromwell legden hun functie neer.

Sommigen drongen er bij Charles op aan om de restauratie onder welke voorwaarden dan ook te accepteren. Dan kon hij eenmaal aan de macht zaken weer veranderen.
Maar met dat soort argumenten was hij in 1651 door de Schotten in Breda opgezadeld. En hij wilde daar geen tweede keer intrappen.

In de plaats daarvan liet hij zich adviseren door de wijze kanselier Hyde.
Maar onvoorzichtige teruggekeerde ballingen in London kletsten te enthousiast over de terugkeer van Charles en voor het eind van april werd een bevel uitgevaardigd voor de verbanning uit London.
Verschillende raadgevers wilden dat Charles zou vragen om een opstand in Engeland, maar hij bleef besluiteloos. Hij was niet in staat de situatie in Engeland goed te beoordelen van een afstand en hij moest het overlaten aan zijn vrienden de wapens al dan niet op te nemen. Hij had niets te verwachten van Spanje zolang er geen veilige haven in Engeland beschikbaar was. Maar als dat wel zou lukken, kon hij ook Frankrijk en Holland interesseren.

Hij wilde zelf met 2000 man naar Engeland gaan, ondanks het feit dat zijn schepen in Ostende in de gaten werden gehouden. En zo maakte hij dezelfde fout als in 1655 toen hij ook geen leiding gaf of opriep tot een opstand.

In 1659 worden dezelfde plannen gemaakt als in 1655. Dezelfde steden en districten, dezelfde beloften gemaakt door dezelfde mensen, dezelfde twisten tussen de Sealed Knot en de meer ondernemende volgelingen van Mordaunt met hetzelfde wederzijdse wantrouwen, aarzelingen en verraad.

Leden van de Sealed Knot maakten plannen voor een opstand. Als eerste wilden ze een haven veilig stellen, waar Charles met zijn troepen kon landen. Daarvoor werd Lynn aan de oostkust gekozen.

Maar na een bezoek van Mordaunt aan Charles in Brussel, bleek bij terugkeer in Engeland in juli 1659, dat de leden van de Knol zich hadden verspreid en velen waren terug gegaan naar hun landerijen zonder hun beloftes na te komen. De tijd van het jaar waas niet goed voor een opstand, omdat de boeren liever gingen oogsten, dan voor niets een dag vechten. Mordaunt was diep teleurgesteld. Hij en anderen kozen 11 augustus als de dag van de algemene opstand.
Het plan werd verraden door Willy's en de overheid werd overstroomd door informatie over lokale voorbereidingen. De overheid nam maatregelen en Kent, Surrey, Middlesex en Berkshire werden sterk beveiligd en het leger werd over het hele land verdeeld.
Wapens en paarden werden in beslag genomen en mensen die ook maar een beetje verdacht waren, werden gearresteerd.
In London werden leerlingen in hechtenis genomen en velen legden laaghartige bekentenissen af. Zoals gebruikelijk werden de Royalisten verlamd door het verlies van hun leiders.
8 augustus stuurde de Knot boodschappers het land in om de opstand te verbieden. Maar de boodschappers bereikten niet alle betrokkenen. Het Engelse leger pakte iedereen op, die ze niet aanstond. Voor het eind van september was de overheid voldoende zeker van zichzelf en ontbond de burgerwacht en liet alle verdachten die gevangen waren genomen weer vrij.

De zaken van Charles zagen er slechter uit dan ooit en hij werd vanuit Engeland gewaarschuwd, dat er geen opstand meer zou komen. De schuld van het mislukken van de opstand werd toegeschreven aan het verraad van Sir Richard Willys, maar niet iedereen achtte hem schuldig. (Bron tekst: The Travels of the King, Charles II in Germany and Flanders 1654-1660 by Eva Scott).
Portret Oliver Cromwell, 1656 naar Samuel Cooper (1609-1672). (Coll. National Portrait Gallery, London)
Bronnen:
Charles II van Engeland op Wikipedia
Portret Oliver Cromwell
Oliver Cromwell op Wikipedia
Boek TheTravels of The King