Koning Charles I en Prins James II van Engeland op schilderij van Sir Peter Lely uit 1647
Toen de burgeroorlog uitbrak, vluchtte Henrietta Maria naar Frankrijk, maar haar zoon James en zijn broer Charles bleven bij hun vader.  Na de nederlaag bij Marston Moor in 1644 gingen de twee kinderen naar Bristol, waar Charles het bevel kreeg over het westen van Engeland en Cornwall.
Bij de val van Oxford in 1646 werd de 13-jarige James II gevangen genomen en naar St James Palace in Londen afgevoerd, waar ook twee andere kinderen, prinses Elizabeth en prins Henry, werden vastgehouden sinds sinds 1642.
James en zijn jongere zus en broertje werden gevangen gezet in St. James's Palace. Zij zagen hun gevangen vader drie keer in de week in ontmoetingen waarin de koning James uitlegde, dat hij moest vluchten als de parlementariers de royalisten harder zouden aanpakken. Bij voorkeur naar zijn zuster Mary in Den Haag. De koning probeerde in een vergeefse poging zelf te vluchten, maar werd opnieuw gevangen genomen. Toen James dit hoorde werd hij zo kwaad, dat hij bijna een bediende met een handboog vermoordde. Maar het versterkte zijn verlangen naar bevrijding. Een prestatie, die lukte omdat hij goed was in verstoppertje spelen. (Bron: Wikipedia.org) Links: schilderij van Sir Peter Lely (Bron: Wikipedia.org)
 
Sir Peter Lely (Soest (Duitsland), 14 september 1618 ó Londen, 30 november 1680) was een Engelse kunstschilder van Nederlandse oorsprong. Hij was de populairste portretschilder in Engeland vanaf ongeveer 1640 tot aan zijn dood. Hij was ook kunstverzamelaar en bezat vooral veel tekeningen van andere kunstenaars. (Bron: Wikipedia.org)
 
Bronnen:
James II of England (1633-1701) op Wikipedia
James II ofwel Jacobus II van Engeland op Wikipedia
Charles I en James II van Sir Peter Lely
Sir Peter Lely