| Cornelis Beelt
(circa 1630 Rotterdam - Haarlem of Rotterdam 1702) |
| Cornelis Beelt is een van de grootste
landschapschilders van de Haarlemse school. Hij is beroemd om zijn strandscènes,
winter landschappen, dorpen en markten. Over zijn leven is niet veel bekend. |
 |
| De visafslag op het strand van Scheveningen.
(Coll. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen). (Klik op de afbeelding
voor een groter formaat). |
 |
| Het strand van Scheveningen. (Coll.
Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen). (Klik op de afbeelding voor een
groter formaat). |
 |
| Dit schilderij van Cornelis Beelt
uit 1663 staat bekend als:" Gestrande potvis bij Scheveningen." De vis
lijkt meer op een dwerggriend of zwarte griend. (Coll. Staatliches Museum Schwerin,
Duitsland). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat). |
 |
| Let op de overeenkomst tussen de
lange vinnen van de vis op het schilderij en op de afbeeldingen. De grienden lijken
weer veel op de walvisachtige die op 21 november 1598 werd gevonden op het strand
van Zandvoort. De vis op het schilderij van Cornelis Beelt is waarschijnlijk een
zwarte griend geweest. |
 |
| Een strandscène met vissers,
die hun vangst uitladen en figuren, die in door paarden getrokken wagens samen met
honden het strand oprijden. Op de achetrgrond de toren van de 'Oude Kerk' en het
dorp Scheveningen. (Coll. Sothebys.com). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat). |
 |
| De visafslag op het strand van Scheveningen
met een koets uit Den Haag, die waarschijnlijk vis komt kopen. Op de achtergrond
de Oude Kerk, waarvan de toren wit is geschilderd. (Coll. Kunsthaus Lempertz, Keulen) |
 |
| Strandlandschap met elegant geklede
mensen en een visverkoopster. (Coll. Artnet.com) |
 |
| Strandleven aan de Hollandse kust
bij Scheveningen. (Coll. Artnet.com) |
 |
| Een strandscène met figuren,
toegeschreven aan Cornelis Beelt. Rechts onder gesigneerd met 'de Vlieger'. Simon
de Vlieger gaf zijn vaardigheden en kennis door aan zijn leerlingen, waaronder Willem
van de Velde de Jonge. In het midden een koets getrokken door zes witte paarden ofwel
rijtuig van Prins Willem III van Oranje. (Coll. Artnet.com). (Klik op de afbeelding
voor een groter formaat). |
 |
| Het vertrek van Koning Charles II
van Scheveningen op 24 mei (Juliaanse kalender) ofwel 2 juni (Gregoriaanse kalender).
(Coll. Christies.com). Het tafereel verbeeldt de inscheping van Koning Charles II
van het strand van Scheveningen, die hem terugbrengt naar Engeland voor de Restauratie.
De gebeurtenissen van die dag werden vastgelegd door Samuel Pepys in zijn dagboek.
Als secretaris van de commandant van de vloot, Lord Sandwich, en daardoor een ooggetuige
van de gebeurtenissen. Pepys beschrijft het strand als 'zwart van de mensen', die
anders wit zand was, omdat iedereen dicht bij een ander stond. Beelt schilderde verschillende
versies van het onderwerp. (Klik op de afbeelding voor een groter formaat). |
 |
| De inscheping van Charles II op Scheveningen
op 2 juni 1660. (Coll. Jean Moust, Brugge, België). Het schilderij toont het
vertrek van Charles II van het strand naar de Engelse Vloot onder commando van Lord
Sandwich, die hem terug zou brengen naar Engeland voor het herstel van de monarchie.
(Klik op de afbeelding voor een groter formaat). |
 |
| Het vertrek van Charles II, koning
van Engeland, vanuit Scheveningen op 2 juni 1660 naar Engeland. (Coll. Rijksmuseum,
Amsterdam). Op het strand heeft zich een grote menigte verzameld. Links de koetsen
waarmee het koninklijke gezelschap is gearriveerd. Rechts de kerk en andere gebouwen
van Scheveningen. Het moment van vertrek, waarbij helemaal links de vlam en rook
te zien zijn van kanonvuur. (Klik op de afbeelding voor een groter formaat). |
 |
| Een grote menigte belangstellenden
op het strand van Scheveningen bij het vertrek van Charles II op 2 juni 1660. In
het midden de speciaal versierde pink voor de koning. (Coll. Artnet.com) |
 |
| Een gezicht op het strand van Scheveningen
voor het vertrek van Charles II op 2 juni 1660. (Coll. Sothebys.com). Aan de geschilderde
schaduwen te zien is het namiddag en verdwijnen de schepen aan de schepen aan de
horizon. Veel mensen hebben het strand al verlaten. (Klik op de afbeelding voor een
groter formaat). |
 |
| Elegant gezelschap op het strand
van Scheveningen met in de verte de Engelse vloot, die Koning Charles II heeft opgehaald.
(Coll. Soraya Cartategui Gallery, Madrid). De schaduwen worden langer en de Engelse
vloot is nauwelijk meer zichtbaar. Het strand is leeggelopen. Bezoekers worden opgehaald
met een huifkar, die toen gebruikt werd als een soort buslijn tussen het strand van
Scheveningen en Den Haag. (Klik op de afbeelding voor een groter formaat). |
 |
| Elegant gezelschap en veel mensen
op het strand van Scheveningen op 2 juni 1660, voor het vertrek van Charles II. (Coll.
Christies.com). Aan de horizon zijn geen schepen meer te zien. Het schilderij lijkt
veel op het vorige, maar nu steigert het zwarte paard. Merkwaardig op dit schilderij
is het afgekalfde duin voor de kerk. Waarschijnlijk heeft iemand dit onderdeel ooit
'gerestaureerd'. Koning Charles II is definitief vertrokken van het vasteland van
Europa, waar hij nooit meer naar zal terugkeren. (Klik op de afbeelding voor een
groter formaat). |
 |
| Vertrek van Charles II van het strand
van Scheveningen op 2 juni 1660. (Coll. Soraya Cartategui Gallery, Madrid). Over
Cornelis Beelt is weinig bekend. Waarschijnlijk schilderde hij verschillende schilderijen
van eenzelfde scène. Op dit schilderij met het stijgerende paard staat een
groep mensen op het duin voor de kerk. Op dit schilderij en dat uit de collectie
van Chrites ontbreekt het torentje met het Angelusklokje. Waarschijnlijk is het torentje
op beide schilderijen bij een restauratie of schoonmaakbeurt na 1750 verwijderd.
(Klik op de afbeelding voor een groter formaat). |
 |
| Het strand van Scheveningen op de
avond van het vertrek van Charles II van Engeland. Veel mensen zijn al vertrokken.
(Coll. Artnet.com) |
 |
| Dorpsgezicht met visafslag op het
strand van Scheveningen. Het schilderij is in het bezit van Muzee Scheveningen. (Coll.
Muzee, Scheveningen). (Klik op de afbeelding voor een groter formaat). |
| |
| Bronnen: |
| Cornelis Beelt op Wikipedia |
| Cornelis Beelt op
Wikigallery |
| Visafslag op het
strand van Scheveningen |
| Het strand van Scheveningen |
| Gestrande potvis bij Scheveningen |
| Een strandscène
met vissers |
| De visafslag op het
strand |
| Strandlandschap met
elegant geklede mensen en een visverkoopster |
| Strandleven aan de
Hollandse kust bij Scheveningen |
| Een strandscene
met figuren |
| Het vertrek van
Koning Charles II van Scheveningen 1 |
| Het vertrek van
Koning Charles II van Scheveningen 2 |
| Het vertrek van
Koning Charles II van Scheveningen 3 |
| Een grote menigte
belangstellenden op het strand van Scheveningen |
| Een zicht op het
strand van Scheveningen voor het vertrek van Charles II |
| Elegant gezelschap
op het strand van Scheveningen |
| Elegant gezelschap
en veel mensen op het strand van Scheveningen |
| Vertrek van Charles
II van het strand van Scheveningen |
| Het strand van Scheveningen
op de avond van het vertrek van Charles II van Engeland |
| Muzee Scheveningen |
Geschiedenis
van Scheveningen door J.C. Vermaas, 1926
IV. Twee Wondervisschen en een Potvisch. |
| Hollandse stranden
in de Gouden Eeuw, Katwijks Museum, 2004 |
| Geschiedenis
van Scheveningen van J.C. Vermaas: VII. Het vertrek van Karel II van het Scheveningsche
strand |
| |
