Elchanon Leonardus Verveer (1826-1900)
Verloren gewaand schilderij "Invaliden der Zee" van Elchanon Verveer weer teruggevonden.
 
In het Joods Historisch Museum in Amsterdam is momenteel de tentoonstelling Haagse meesters van de romantiek te zien met het werk van drie negentiende-eeuwse kunstenaars: de broers Verveer. Het voor de kunstgeschiedenis zo belangrijke schilderij, Invaliden der Zee, van de jongste broer Elchanon Verveer, dat lange tijd spoorloos was, is  dankzij deze expositie weer opgedoken. Dit hoofdwerk van zijn oeuvre toont hoe zeer Elchanon Verveer dé overgangsfiguur was tussen de romantiek en de Haagse School. Vanaf 28 september zal het werk worden toegevoegd aan de tentoonstelling en weer voor het publiek te zien zijn.

Het verloren gewaande schilderij Invaliden der zee (1869) is een tafereel met vier oude vissers die een leven van ontberingen op zee achter de rug hebben. Het hing in 1869 op de Tentoonstelling van Levende Meesters in Den Haag, waar de schilder er een Gouden Medaille voor kreeg. Het werd lovend ontvangen door de pers: 'een pareltje van het fijnste water' (NRC 24-08-1869). Daarna reisde het schilderij naar Brussel om daar op de Salon gepresenteerd te worden. Ook daar had het schilderij veel succes en Elchanon werd hierom zelfs benoemd tot Ridder in de Belgische Leopoldsorde.

Het schilderij wordt als Elchanons belangrijkste werk beschouwd. Het was zo populair dat het letterkundige Jo de Vries (1838-1915) inspireerde tot het gedicht Invaliden der zee, jarenlang een verplicht nummer in Nederlandse schoolboeken. Het werd aangekocht voor het Haagse Museum voor Moderne Kunst, voorloper van het latere Gemeentemuseum, waar het tot halverwege de twintigste eeuw te zien is geweest. In 1969 gaf het Haagse college van B&W toestemming om dit  schilderij te verkopen. In 1970 werd het door de huidige eigenaar, een Nederlandse particulier, gekocht. Naar aanleiding van de tentoonstelling Haagse meesters van de romantiek nam hij contact op met het museum waardoor dit ontbrekende werk nu weer voor het publiek te bewonderen is.

De tentoonstelling Haagse meesters van de romantiek. De gebroeders Verveer herontdekt is tot 1 november 2015 te zien in het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Gedurende de laatste maand hangt daar nu ook het schilderij Invaliden der zee van Elchanon Verveer.
 
Elchanon Verveer woonde en werkte in Den Haag, waar hij zijn artistieke loopbaan begon als houtgraveur. In 1845 besloot hij echter schilderslessen te gaan volgen aan de Haagse academie, waar hij les kreeg van onder andere zijn broer Samuel en H.F.C. ten Cate. Verveer schilderde vooral genrestukken die betrekking hadden op het harde vissersbestaan, een bij uitstek 19e-eeuws thema. Aanvankelijk schilderden kunstenaars 'onschuldige' taferelen als bedrijvige vissersvrouwen, interieurscènes, en de vloot op zee of op het strand. Later ontstonden ook beladen voorstellingen, zoals de wachtende vissersvrouw, onzeker over het lot van haar man. Tentoonstellingen van zijn werk werden gehouden in onder meer Amsterdam en Den Haag. (Bron: Simonis&Buunk, Ede)
 
Bronnen: