Vertrek van koningin
Henrietta Maria van Frankrijk, 1643 |
|
Op het politieke pamflet rechts staat geschreven:
The High Commission Court and Starr Chamber voted down and pluralities and non residencies
damned by Parliament.
The Queen-Mother sent away by Sea and the Capuchin Friars & Priests expelled
from Somerset House beyond Sea.
De 'High Commission Court' en de 'Star Chamber' waren in juli 1641 door het Parlement
afgeschaft en en pluralities en niet-ingezetenen werden door het Parlement verdoemd.
De Koningin Moeder werd weggestuurd over zee en de Kapucijner monniken en priesters
verbannen uit het Somerset House naar overzee.
Koningin Henrietta Maria van Frankrijk was getrouwd met Koning Charles I van Engeland.
Toen een burgeroorlog in Engeland onvermijdelijk leek, vertrok Henrietta Maria samen
haar dochter prinses Maria Henriëtte in maart 1642 naar Nederland.
"... Maarten Harpertszoon Tromp werd begin Maart 1642 met eenige oorlogsschepen
naar Dover gezonden om de Koningin en de Prinses over te varen; den 10en Maart landden
de beide Vorstinnen te Hellevoetsluis en den 11en Maart kwamen zij in Den Haag aan,
begeleid door een deputatie uit de Staten-Generaal, die het hooge gezelschap reeds
in Hellevoetsluis gecomplimenteerd had.
De Hoog Mogenden zorgden er voor, dat de Koningin en de Prinses met hun gevolg van
380 personen gedurende den tocht heerlijk en magnifiek onthaald werden en bekostigden
bovendien het onderhoud van het geheele gezelschap tot den 18den Maart. Van af dien
dag kwam het onderhoud geheel ten laste van den Prins van Oranje ...."
De
Koningin en de Prinses werden ondergebracht in het Hof van Zijne Hoogheid in het
Noordeinde, waar de Staten-Generaal en de Staten van Holland en corps hun opwachting
kwamen maken.
Henrietta Maria bleef ongeveer een jaar in Den Haag om leningen te werven, wapens
te kopen en troepen te rekruteren voor de Royalisten. Daarvoor beleende en verkocht
zij een deel van haar juwelen en kroonjuwelen, onder andere aan de 'Rotterdamsche
Bank van Leening'.
De Koningin en de Prinses en hun gevolg van 380 personen werden opgehaald in Hellevoetsluis.
Henrietta Maria en Maria Henriette werden ondergebracht in het Paleis Noordeinde
in Den Haag. (Bron afbeelding: Bonhams.com) |
|
Zoals ook bovenaan te gravure van
B.F. van Berckeroode te lezen is, vertrok koningin Henrietta Maria op maandag 29
januari 1643 via het strand van Scheveningen. Zij werd daarbij uitgeleide gedaan
door duizenden burgers, edellieden, soldaten en Haagse schutters. Rechts van het
midden schuift een pink de branding in en vaart daarna naar de Engelse schepen voor
de kust. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam). (Klik voor een groter formaat op de afbeelding) |
|
Op een schilderij van Sybrand van
Beest (1610-1672) is het vertrek op 29 januari 1643 in beeld gebracht. De voorstelling
wordt gedomineerd door de Haagse schutters die op de voorgrond zijn weergegeven.
Waarschijnlijk zijn ze gekleed in lichtgekleurde gala-uniformen. Links op de achtergrond
wordt een visserspink in gereedheid gebracht om de koningin naar haar eigen schip
te brengen dat in dieper water ligt te wachten. De schepen, onder begeleiding van
Maarten Harpertszoon Tromp vertrok 2 februari 1643. Deze eerste poging om de zee
over te steken mislukte door stormen. Het schip zonk bijna en 11 februari was de
vloot terug voor Scheveningen. Zo was de koningin weer op Hollandse bodem. Henrietta
Maria gebruikte dit oponthoud om de Nederlanders te overtuigen dat een scheepslading
wapens nodig was voor koning Charles I. (Coll. Haags Historisch Museum). (Klik voor
een groter formaat op de afbeelding) |
|
Met de eerste goede wind wilde de
koningin weer vertrekken.
Paulus Lesire (1611-1654) schilderde ook het vertrek van Henrietta Maria. Ook op
dit schilderij staan veel burgers, edellieden, soldaten en de Haagse schutters. Waarschijnlijk
zijn de Haagse schutters in een 'dagelijks' tenue gekleed en geeft het schilderij
een beeld van het tweede vertrek op 26 februari 1643.
Bij de overtocht werd zij weer beschermd door een Nederlands squadron onder bevel
van admiraal Maarten Harpertszoon Tromp. Hij forceerde de terugtrekking van een squadron
van het Engelse Parlement dat dreigde het konvooi van de koningin aan te vallen voordat
ze in Bridlington in Yorkshire aan land ging. (Bron: Geerts.com). (Klik voor een
groter formaat op de afbeelding) |
|
Portretten van koning Charles 1 en
Henriëtta Maria van Frankrijk in 1632 geschilderd door Anthony van Dyck (1599-1641).
Henrietta Maria was in 1609 geboren als dochter van Maria De Medicis en Hednrik IV
van Frankrijk. Links de 2-jarige prins Charles II en rechts op de arm van haar moeder
prinses Mary Henrietta, de toekomstige echtgenote van de Nederlandse prins Willem
II van Oranje. (Coll. Royalcollections.co.uk) |
|
Bronnen: |
Portret van Henrietta Maria |
Het vertrek van
de Engelse koningin Henrietta Maria vanuit Scheveningen naar Engeland, 29 januari
1643 |
Hollandse stranden
in de Gouden Eeuw, Katwijks Museum, 2004 |
Vertrek van Koningin
Henrietta Maria |
Famous Dutch Painters from Dordrecht |
Charles I and
Henrietta Maria with their two eldest children, Prince Charles and Princess Mary |
De
Engelsche Kroningsjuweelen in de Rotterdamsche Bank van Leening |
Anthony Van Dyck (1599-1641) |
Queen Henrietta Maria (1609-1669) |
York in the Civil War |
1643: Civil War in Yorkshire |
Merchant Adventurers Rotterdam |
|
Kijk ook op YouTube naar: |
Deel 1: King Charles
I (1600-1649) |
Deel 2: King Charles
I (1600-1649) |
Deel 3: King Charles
I (1600-1649) |
|