Afbeelding van een Duitse huwelijkspenning uit 1640 van tin. In 1640 maakte de Duitse stempel- en penningenmaker Johann Blum (ca. 1599 - ca. 1698) een huwelijkspenning in tin voor algemeen gebruik. Op de voorkant links staat de tekst: DAS DISE SEI DIE LIBSTE MEIN. / DES WOLLE GOTT MEIN ZEUGE SEIN / EN DEXTRA FIDESQUE / DUM SPIRITUS HOS REGIT ARTUS en op de achterkant rechts: DIE CRON DER HERRLIGKEIT GLAUBE LIEB VND GOTT HEILIGKEIT LIEBEN / FIDES TRIUMPHANS. De afbeelding van de bruid en bruidegom lijkt veel op die van prinses Maria Henriette Stuart en prins Willem II van Oranje Nassau die in 1641 in London trouwden. (Coll. Coinarchives.com) Afbeelding van een Nederlandsde huwelijkspenning uit 1641 van verguld zilver. Na het huwelijk van Maria Stuart met Willem II werd in 1641 een huwelijkspenning geslagen, waarbij de ontwerper Johann Blum zich mogelijk heeft laten inspireren door de gravure van Reinier Persijn. In het veld de prins en de prinses van Oranje naar elkaar gekeerd en elkaar de hand reikend. Twee engeltjes komende uit een wolk, houden een lauwerkrans boven het hoofd van de prins en de prinses. Bovenaan in het midden een duif omringd door stralen. Links van de prinses: ALBIONUM GENUIT / REX ME SUMMUSQUE / MONARCHA CAROLUS, / ET SPONSAM ME IUBET / ESSE TUAM Rechts van de prins: PRINCEPS ME HENRICUS/GENUIT FORTISSIMUS/HEROS NAUSSAUIAE, ET/SPONSAM ME JUBET/ESSE TUAM. Links op de voorgrond het Hof van Holland. Op de afsnede: LONDINI DESPONSATI WILHELM, ET MARIA AN[N]O 1641:12 MAI Achterkant: BELLONAM PRINCEPS/PALLAS PEDIBUS TERIT, ET PAX FLO-/RET, ET ALMA CERES CONFERT SACRO ALITE/FRUGES. In het veld links prins Willem voorgesteld als Pallas krijgt van de Vrede, voorgesteld als een vrouw, een olijftak. De Vrede houdt in de linkerhand een boek. Achter de Vrede staat de Liefde met een pijlenbundel in de linkerhand, en Ceres, voorgesteld als een vrouw met in de arm een hoorn des overvloeds. Achter de prins een oorlogstrofee. Op de afsnede: NOUI IMPERII AUSPICIO/BONO/J.BLUM.FE. (Coll. Universiteitsbibliotheek, Gent) Van de huwelijkspenning zijn vermoedelijk 3 versies gemaakt. De bron van de versie van Verguld zilver is de Universiteitsbibliotheek in Gent, die van de zilveren penning is: (Coll. Coinarchives.com) en de messing penning zit in de collectie van Museum Rotterdam. Afbeelding van een Nederlandsde huwelijkspenning uit 1641 van zilver. Op de voorzijde van de munt reikt het bruidspaar elkaar de hand. Op de achtergrond de Hofvijver en het Buitenhof, waar het paar in de toekomst zou gaan wonen. Twee engeltjes, die uit de wolk komen, houden een lauwerkrans boven het hoofd van de prins en de prinses. De man had in het algemeen de hoogste status en werd daarom op een portret links geplaatst. Maar Maria, de dochter van de machtige koning van Engeland, neemt die positie in. Ze houden elkaars rechterhand vast als teken van geloof, terwijl de stralen van het hemelse licht en de duif van de Heilige Geest de goddelijke goedkeuring aangeven. De inscriptie geeft aan, dat hun vaders hen opgedragen hadden om te trouwen. Charles I wilde de steun van de Hollanders in de burgeroorlogen en de Nederlanders wilden status. (Bron: Wikmedia.org) Op de voorkant van de penning staan Latijnse teksten: Links: Albioniúm genúit / Rex me Súmmúsqúe / Monarcha Carolús, / et SponSam me Júbet / esSe Túam Charles, Koning van Engeland en machtigste Vorst, heeft mij verwekt en opgedragen jouw bruid te zijn Rechts: Princeps me Henricús / genúit fortisSimús / Heros NasSoúiae, et / SponSúm me Júbet / esSe túum Prins Hendrik, de dappere held van Nassau, heeft mij verwekt en opgedragen jouw bruidegom te zijn. Op de afsnede: Londini desponsati Wilhelm' et Maria, Ano 1641. 12 Maj In London getrouwd Willem en Maria anno 12 mei 1641 Afbeelding schilderij links: Mogelijk heeft Johann Blum zich laten inspireren door dit schilderij van een onbekende schilder uit 1630. Opvallend is de bocht in de muur van de Hofvijver die ook voorkomt op de huwelijkspenning. Tussen de gebouwen en het Buitenhof liep een gracht. (Klik voor een groter formaat schilderij op de afbeelding). Links de afbeelding op de zilveren penning, die ook voorkomt op verschillende huwelijkspenningen van andere materialen. Rechts de afbeelding van een huwelijkspenning van Johann Blum in de collectie van het Rijksmuseum in Amsterdam. Op deze penning dragen de prinses en de prins andere kleding en de tekst is in kapitalen links en rechts van het bruidspaar geplaatst. Links (Coll. Coinarchives.com) en rechts (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam) Afbeelding van een Nederlandsde huwelijkspenning uit 1641 van zilver. Huwelijkspenning voor het huwelijk van 14-jarige prins Willem II van Oranje Nassau met de 9-jarige Maria Henriette Stuart van Engeland op 12 mei 1641 in London. De kleding van de prinses en de prins is veel baroquer dan op de andere penning. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam). Op de voorkant van de penning staan Latijnse teksten: Links: ALBIONUM GENUIT REX ME / SUMMUSQUE MONARCHA / CAROLUS ET SPONSAM / ME IUBET ESSE TUAM Charles, Koning van Engeland en machtigste Vorst, heeft mij verwekt en opgedragen jouw bruid te zijn Rechts: PRINCEPS ME HENRICHUS / GENUIT FORTISSIMUS HEROS / NASSOVIAE ET SPONSUM / MEIUBET ESSE TUAM Prins Hendrik, de dappere held van Nassau, heeft mij verwekt en opgedragen jouw bruidegom te zijn. Op de afsnede: LONDINI DE SPONSATI WILHELM ET MARIA ANO MLCXLI In London getrouwd Willem en Maria Ano 1641 Afbeelding schilderij links: De prinsen van Oranje en familieleden op het Buitenhof, Den Haag, 1621-1622. Schilderij van Henri Ambrosius Pacx (1602 - ca. 1668) en (Bron: Geheugenvannederland.nl) (Klik voor een groter formaat schilderij en vergulde penning op de afbeeldingen). Johann Blum, ook wel geschreven als Blohm of Blume (ca. 1599 - ca. 1698) was een Duitse stempel- en penningenmaker. Hij was de zoon van de goudsmid Cordt Blum (Blohme) in Bremen en verbleef daat tot 1652. In 1652 werd hij aan het Hof van Gottorfer aangesteld als stempelmaker aan de Koninklijke Munt in Kopenhagen. Hij werkte ook voor de Huizen van Saxony, Brunswick en Oranje en werd gewaardeeerd als een van de meesters van de baroque penningen kunst. (Bron: Wikipedia.org)   Bronnen: Tinnen huwelijkspenning uit 1640 Coinarchives.com Vergulde huwelijkspenning uit 1641 Universiteitsbibliotheek in Gent Zilveren huwelijkspenning uit 1641 Coinarchives.com Messing huwelijkspenning 1641 Museum Rotterdam Zilveren huwelijkspenning uit 1641 Rijksmuseum Amsterdam De Hofvijver gezien vanaf het Buitenhof, 1630 De prinsen van Oranje en familieleden op het Buitenhof, Den Haag Johann Blum