Jan de Bisschop (1628-1671) Op deze penseeltekening is de mensenmassa te zien, die naar het strand was gekomen. In de verte wordt met oorverdovend lawaai het afscheidssaluut gegeven. De knallen waren zo hard, dat burgers links onder op de voorgrond, een hand voor de oren slaan. Enkele burgers kijken met een telescoopkijker naar de gebeurtenissen op het strand en de schepen voor de kust. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam) Jan de Bisschop was aanwezig bij het vertrek van Charles II en Johannes Lingelbach gebruikte de gewassen tekening en maakte een olieverfschilderij van het tafereel. Omdat dit schilderij al voorkomt in een inventaris van goederen van Karel II, lijkt het erop dat de kunstenaars hun werk samen hebben aangeboden. (Coll. Royalcollection.com) Het moet een enorm spektakel zijn geweest. In de Hollandse Mercurius van 1660 is te lezen dat vele honderden karossen en nog meer wagens, ruiters en voetgangers a aanwezig waren: soo wijdt als het oogh mochte dragen en heeft men nooyt als daer in Hollant meer mensen byeen gesien. (Bron: Episcopius. Jan de Bisschop (1628-1671), Uitgave: Waanders Uitgevers, Zwolle en Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam, 1992.)   De kanonschoten moeten tot in Den Haag te horen zijn geweest. Het moet een enorm spektakel zijn geweest. In de Hollandse Mercurius van 1660 is te lezen dat vele honderden karossen en nog meer wagens, ruiters en voetgangers aanwezig waren: soo wijdt als het oogh mochte dragen en heeft men nooyt als daer in Hollant meer mensen byeen gesien. (Bron tekst: Episcopius. Jan de Bisschop (1628-1671), Uitgave: Waanders Uitgevers, Zwolle en Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam, 1992.) Bedenk, dat alle karossen, koetsen wagens, ruiters, mensen en de kanonnen van het leger via de zandweg van Den Haag naar Scheveningen zijn gekomen. Links de 'Oude Kerk' in Scheveningen, dat in 1660 nog Schevelinge werd genoemd. De Bisschop tekende de kenmerkend zeskantige toren en de vorm met het verhoogde achterste deel van het schip van de kerk, zoals dat ook heden nog te zien is. Alleen het Angelus-torentje op het middenschip ontbrekkt sinds ca. 1750. Niet alleen op de voorgrond, maar ook op de achtergrdon tekende De Bisschop de mensenmassa die was komen kijken naar het vertrek van Charles II op 2 juni 1660.   Jan de Bisschop was een amateurschilder. Hij studeerde rechten aan de universiteit van Leidenvan 1648 tot 1652 en vestigde zich daarna in Den Haag als vertegenwoordiger van van het Hof van Holland, Zeeland en West Friesland en begon later een tekenacademie.Bisschop maakte gebruik van het werk van andere schilders. Hij gebruikte voor pen en penseel een warme goud-bruine inkt, die later bekend werd als "bisschops-inkt". (Bron: Wikipedia.org) Bronnen: Jan de Bisschop op Wikipedia Jan de Bisschop in Getty Museum Essential Vermeer Vertrek Charles II van De Bisschop Vertrek Charles II van Johannes Lingelbach