| Esaias van de
Velde (1587-1630) |
Esaias van de Velde (gedoopt Amsterdam,
17 mei 1587 ó begraven Den Haag, 18 november 1630) was een Nederlands schilder,
graveur en tekenaar behorend tot de Hollandse School.
Hij was zoon en leerling van Hans van de Velde (Antwerpen, 1552 ó Amsterdam,
1609). Ook zou hij leerling geweest zijn van Gillis van Coninxloo (III) en David
Vinckboons. Na het overlijden van zijn vader verhuisde hij naar Haarlem, waar hij
in 1612 ingeschreven werd bij het Sint-Lucasgilde. (Bron: Wikipedia.org) |
 |
De zeilwagen van Prins Mauits. Een
schilder uit de omgeving van Esaias van de Velde maakte een kleurige copie van de
ets van Jacques de Gheyn II (1565-1629).
Het werk werd geschilderd in 1608 met een gezelschap van hoogwaardigheidsbekleders
in de zeilwagen, die ontworpen was door Simon Stevin. Rechts het kleinere proefmodel.
Kleine visserspinken en grote schepen zeilen voor de kust van Scheveningen. Zo te
zien zitten alleen mannen in de zeilwagens. De edele dames keken in de modieuze breed
uitstaande rokken en stevig aan de arm van hun echtgenoten toe. (Coll. Christies.com)
(Klik voor een groter formaat op de afbeelding) |
 |
| Een gestrande potvis tussen Scheveningen
en Katwijk met elegant geklede nieuwgierigen. Op 20 of 21 januari 1617 strandde een
potvis. Mogelijk heeft Esaias van de Velde inspiratie opgedaan bij de ets van Jacob
Matham hier onder. (Coll. New Bedford Whaling Museum, New Bedford, Massachusetts,
U.S.A.). (Klik voor een groter formaat op de afbeelding). |
 |
Een gestrande potvis op een ets uit
1602 van Jacob Matham (Haarlem 1571ñ1631 Haarlem).
De gestrande potvis op het strand van Beverwijk: de walvis, met de kop naar links
en met een touw rond zijn staart, wordt omringd door figuurtjes en er is een kampement
bij de duinen; een hond staat op de rug van de walvis en een jongen kruipt in de
gapende bek, terwijl twee mannen het geslachtsdeel opmeten; op de voorgrond benaderd
een verkoper van etenswaren een modieus gekleed stel. 1601. Waarschijnlijk heeft
Jacob Matham inspiratie opgedaan bij de gravure van Jan Pietersz. Saenredam, hier
onder. (Coll. British Museum, London). (Klik voor een groter formaat op de afbeelding). |
 |
| Walvis (potvis), op 13 januari 1601
aangespoeld bij Beverwijk. Op de voorgrond graaf Ernst Casimir van Nassau, de schilder
met een papier in de hand met zijn tekening, een menigte toeschouwers en op de achtergrond
links de zee; rechts het strand met wagens en mensen. Bovenaan de kop van de walvis
van twee kanten te zien. Daartussen een opdracht in het Latijn aan graaf Ernst Casimir
door Saenredam, en de verduisterde zon en maan. Daaronder een aardbeving en de dood
die een pijl op de Amsterdamse Maagd afschiet als zinspeling op de verschrikkingen
die men door de komst van de walvis verwachtte. In het onderschrift een 32-regelig
vers in het Latijn. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam). (Klik voor een groter formaat
op de afbeelding). |
| |
| Bronnen: |
| Esaias van de Velde op Wikipedia |
| De zeilwagen |
| Een gestrande
potvis van Esaias van de Velde |
| Een gestrande
potvis van Jacob Mathan |
| Een gestrande potvis van Jan Saenredam |
