|
|
|
Willem Jans Dijk
(1881-1970) |
De semaphoor of semafoor bij de Buitenhaven
van Scheveningen, waarin links twee zeilbotters uitvaren, 1923. (Coll. Beeldbank
Haags Gemeentearchief)
De semafoor of optische telegraaf was het eerste, bruikbare middel voor optische
telecommunicatie.
Er is nogal eens verwarring over de naamgeving telegraaf of semafoor: Semaforen waren
in eerste instantie bedoeld als optische-telegraaf langs de kust. In Frankrijk werden
deze sémaphore genoemd. Het merk telegraaf was tot dan toe voorbehouden aan
het apparaat dat ontwikkeld was door Claude Chappe. De werking van de Franse semaforen
en optische telegrafen verschillen weinig van elkaar.
In 1795 werd in Nederland een eigen semafoor of kusttelegraaf bedacht. Deze werd
ontwikkeld onder leiding van de gepensioneerde schout-bij-nacht Joan van Woensel.
Onder dreiging van een Engelse oorlog werden de oude vlaggenseinen vervangen door
langs de hele kust deze telegraafpalen te plaatsen. Het seintoestel had in 1795 een
vaste mast en ra, waaraan overdag bollen werden gehesen en die was voorzien van beweegbare
wieken. |
|
Willem Jans Dijk werd geboren in
Burgum op 15 feb. 1881 in een gezin waarvan de vader molenaar en schipper was. Hij
stierf te Den Haag op 23 okt. 1970. Vanaf 1896 volgde hij een onderwijzersopleiding
te Groningen en was vervolgens onderwijzer te Makkum. Hij trouwde met Hiltje Alkema,
dochter van Ynte Alkema, de eigenaar van de werf "Welgelegen" in Makkum.
In 1910 kwam hij na enige omzwervingen als onderwijzer in Den Haag, waar het echtpaar
bleef wonen. Zijn talent voor tekenen en schilderen ontwikkelde hij als autodidact
met adviezen van tegelschilder J. ten Zwege en Dirk Nijland. Omdat zijn woning aan
de Van Boetzelaerlaan door de bezetter tot "sperrgebiet" was verklaard,
moest hij elders onderdak zoeken en vond dat in Koudum, waar zijn dochter Jacoba
woonde die getrouwd was met de huisarts Albert van de Water. Dit echtpaar woonde
op Grovestins. Willem Jans Dijk verbleef in de oorlog op Galamadammen bij herbergier
Jan de Bos. Na het platbranden van het logement door de Duitsers in 1945, verbleef
Dijk nog enige tijd in Molkwerum bij de sluis. Zijn verblijf op Galamadammen benutte
hij met het tekenen van de voorbij varende (zeilende) binnenschepen. Het werk van
Dijk werd vaak afgedrukt in tijdschriften als de Waterkampioen en Schuttevaer. Veel
van de tekeningen die hij bij Galamadammen maakte zijn nu in het bezit van het Fries
Scheepvaart Museum te Sneek. (Bron: Nostaligisch.koudum.nl) |
|
Bronnen: |
Willem Jans Dijk |
De semaphoor bij de Buitenhaven |
De semafoor op Wikipedia |
|
|
|