Andreas Carl Sommer (1864-1953) Panorama van de badplaats Scheveningen, gezien vanuit het noorden. Vermoedelijk schilderde Andreas Sommer dit panorama van Scheveningen ca. 1902. (Coll. Muzee, Scheveningen) Op het panorama zijn het oude wandelhoofd en het Circusgebouw te zien. Het Wandelhoofd Koningin Wilhelmina, de eerste pier van Scheveningen, werd geopend door Prins Hendrik in 6 mei 1901. Het circusgebouw werd op 16 juli 1904 geopend. De spoorlijn naar Scheveningen en het station Kurhaus werden 1 mei 1907 geopend. Die zijn niet te zien op het panorama van Sommer. Het panorama is waarschijnlijk getekend naar een maquette. Het schilderij was een 'reclamebord' voor de verbouwing aan de kust en de ontwikkeling van het Belgisch Park in het achterland. In het eerste decennium van de twintigste eeuw vonden uitbreidingen van het Belgisch Park plaats aan de noordwestzijde volgens een stratenpatroon met vanaf het Harstenhoekplein diagonaalsgewijs lopende straten (Harstenhoekweg, Gentsestraat, Amsterdamsestraat), doorsneden door parallel lopende straten in de richting oost-west. De uitvoering van dit deel van het Belgisch Park geschiedde grotendeels volgens het Uitbreidingsplan van I.A. Lindo uit 1903. Op het schilderij is het stratenpatroon van het Belgisch Park goed te zien. Het schilderij hangt in Muzee Scheveningen sinds een tentoonstelling in 2011. Het Beheerskantoor Scheveningen stelde speciaal voor deze tentoonstelling materiaal ter beschikking dat niet eerder geëxposeerd is, waaronder een originele ingekleurde ontwerptekening op groot formaat van het Kurhaus door de Duitse architecten Henkenhaf en Ebert. Ook is er een diorama (kijkkast) van de badplaats Scheveningen te zien van de Haagse kunstschilder en decorontwerper Andreas Carl Sommer (1864-1953). Sommer was tijdens zijn leven een gevierd kunstenaar en bekende Hagenaar. Hij was een meester in het werken met perspectief. Zijn diorama heeft vermoedelijk als voorbeeld gediend voor een van de topstukken van Muzee Scheveningen: een panoramaschilderij van de badplaats op groot formaat (1,75 x 3,50 m). Dit schilderij belandde na veel omzwervingen in 1997 bij het museum. Recent onderzoek toonde aan, dat het doek eveneens kan worden toegeschreven aan A.C. Sommer. Zowel dit schilderij als het diorama zijn rond 1902 ontstaan. Het waren ëartist's impressions' die beleggers moesten verleiden om te investeren in de grootse plannen die de MZS met de badplaats had. De Exploitatie Maatschappij Scheveningen (EMS) heeft deze plannen later uitgevoerd. Van kunstschilder en toneeldecorateur Sommer is weinig werk bewaard gebleven. Het is daarom uniek te noemen, dat zowel het diorama als het schilderij van de badplaats Scheveningen uit het begin van de 20ste eeuw de tand des tijd hebben doorstaan.   Bron: Expositie 125 jaar Kurhaus