Terug naar Startpagina
 
De Franse Invasie
Vlucht 18 januari 1795
Vlucht Prinses
Vlucht Prins Willem V
Pink 'Johanna Hoogenraad'
1795-1813
Oranje in ballingschap
Terugkeer Oranje in 1813
30 november 1813
Herdenking in 1838
Herdenking in 1863
De Naald, 1865
Monument in 1869
Herdenking in 1888
Herdenking in 1913
Herdenking in 1938
Herdenking in 1963
Herdenking in 1988
Herdenking in 2013
Vertrek en aankomst Oranjes en Stuarts op Scheveningen
Vertrek Willem II, 1641
Vertrek Henrietta Maria, 1643
Vertrek Charles II, 1660
Aankomst Willem III, 1691
1642-1660
De Stuarts in Ballingschap
400 jaar Strandschilders
op Scheveningen
1600-1700
1700-1800
1800-1900 A t/m L
1800-1900 M t/m Z
1900-2000 A t/m L
1900-2000 M t/m Z
2000-heden
Muurschilderingen
Scheveningen op keramiek 1
Scheveningen op keramiek 2
Herdenkingspenningen
Panorama's Scheveningen
Algemeen
Scheveningen toen en nu
Huifkarren op Scheveningen
Zeeslagen bij Scheveningen
Het kanon van Scheveningen
Waarzegster op Scheveningen
Boeken over Scheveningen
Links
Over de Website
Contact
 
   

Vertrek van koningin Henrietta Maria van Frankrijk, 1643
 
Op het politieke pamflet rechts staat geschreven:
The High Commission Court and Starr Chamber voted down and pluralities and non residencies damned by Parliament.
The Queen-Mother sent away by Sea and the Capuchin Friars & Priests expelled from Somerset House beyond Sea.
De 'High Commission Court' en de 'Star Chamber' waren in juli 1641 door het Parlement afgeschaft en en pluralities en niet-ingezetenen werden door het Parlement verdoemd.
De Koningin Moeder werd weggestuurd over zee en de Kapucijner monniken en priesters verbannen uit het Somerset House naar overzee.
Koningin Henrietta Maria van Frankrijk was getrouwd met Koning Charles I van Engeland. Toen een burgeroorlog in Engeland onvermijdelijk leek, vertrok Henrietta Maria samen haar dochter prinses Maria Henriëtte in maart 1642 naar Nederland.
"... Maarten Harpertszoon Tromp werd begin Maart 1642 met eenige oorlogsschepen naar Dover gezonden om de Koningin en de Prinses over te varen; den 10en Maart landden de beide Vorstinnen te Hellevoetsluis en den 11en Maart kwamen zij in Den Haag aan, begeleid door een deputatie uit de Staten-Generaal, die het hooge gezelschap reeds in Hellevoetsluis gecomplimenteerd had.
De Hoog Mogenden zorgden er voor, dat de Koningin en de Prinses met hun gevolg van 380 personen gedurende den tocht heerlijk en magnifiek onthaald werden en bekostigden bovendien het onderhoud van het geheele gezelschap tot den 18den Maart. Van af dien dag kwam het onderhoud geheel ten laste van den Prins van Oranje ...."
De Koningin en de Prinses werden ondergebracht in het Hof van Zijne Hoogheid in het Noordeinde, waar de Staten-Generaal en de Staten van Holland en corps hun opwachting kwamen maken.
Henrietta Maria bleef ongeveer een jaar in Den Haag om leningen te werven, wapens te kopen en troepen te rekruteren voor de Royalisten. Daarvoor beleende en verkocht zij een deel van haar juwelen en kroonjuwelen, onder andere aan de
'Rotterdamsche Bank van Leening'. De Koningin en de Prinses en hun gevolg van 380 personen werden opgehaald in Hellevoetsluis. Henrietta Maria en Maria Henriette werden ondergebracht in het Paleis Noordeinde in Den Haag. (Bron afbeelding: Bonhams.com)
Zoals ook bovenaan te gravure van B.F. van Berckeroode te lezen is, vertrok koningin Henrietta Maria op maandag 29 januari 1643 via het strand van Scheveningen. Zij werd daarbij uitgeleide gedaan door duizenden burgers, edellieden, soldaten en Haagse schutters. Rechts van het midden schuift een pink de branding in en vaart daarna naar de Engelse schepen voor de kust. (Coll. Rijksmuseum, Amsterdam). (Klik voor een groter formaat op de afbeelding)
Op een schilderij van Sybrand van Beest (1610-1672) is het vertrek op 29 januari 1643 in beeld gebracht. De voorstelling wordt gedomineerd door de Haagse schutters die op de voorgrond zijn weergegeven. Waarschijnlijk zijn ze gekleed in lichtgekleurde gala-uniformen. Links op de achtergrond wordt een visserspink in gereedheid gebracht om de koningin naar haar eigen schip te brengen dat in dieper water ligt te wachten. De schepen, onder begeleiding van Maarten Harpertszoon Tromp vertrok 2 februari 1643. Deze eerste poging om de zee over te steken mislukte door stormen. Het schip zonk bijna en 11 februari was de vloot terug voor Scheveningen. Zo was de koningin weer op Hollandse bodem. Henrietta Maria gebruikte dit oponthoud om de Nederlanders te overtuigen dat een scheepslading wapens nodig was voor koning Charles I. (Coll. Haags Historisch Museum). (Klik voor een groter formaat op de afbeelding)
Met de eerste goede wind wilde de koningin weer vertrekken.
Paulus Lesire (1611-1654) schilderde ook het vertrek van Henrietta Maria. Ook op dit schilderij staan veel burgers, edellieden, soldaten en de Haagse schutters. Waarschijnlijk zijn de Haagse schutters in een 'dagelijks' tenue gekleed en geeft het schilderij een beeld van het tweede vertrek op 26 februari 1643.
Bij de overtocht werd zij weer beschermd door een Nederlands squadron onder bevel van admiraal Maarten Harpertszoon Tromp. Hij forceerde de terugtrekking van een squadron van het Engelse Parlement dat dreigde het konvooi van de koningin aan te vallen voordat ze in Bridlington in Yorkshire aan land ging. (Bron: Geerts.com). (Klik voor een groter formaat op de afbeelding)
Portretten van koning Charles 1 en Henriëtta Maria van Frankrijk in 1632 geschilderd door Anthony van Dyck (1599-1641). Henrietta Maria was in 1609 geboren als dochter van Maria De Medicis en Hednrik IV van Frankrijk. Links de 2-jarige prins Charles II en rechts op de arm van haar moeder prinses Mary Henrietta, de toekomstige echtgenote van de Nederlandse prins Willem II van Oranje. (Coll. Royalcollections.co.uk)
 
Bronnen:
Portret van Henrietta Maria
Het vertrek van de Engelse koningin Henrietta Maria vanuit Scheveningen naar Engeland, 29 januari 1643
Hollandse stranden in de Gouden Eeuw, Katwijks Museum, 2004
Vertrek van Koningin Henrietta Maria
Famous Dutch Painters from Dordrecht
Charles I and Henrietta Maria with their two eldest children, Prince Charles and Princess Mary
De Engelsche Kroningsjuweelen in de Rotterdamsche Bank van Leening
Anthony Van Dyck (1599-1641)
Queen Henrietta Maria (1609-1669)
York in the Civil War
1643: Civil War in Yorkshire
Merchant Adventurers Rotterdam
 
Kijk ook op YouTube naar:
Deel 1: King Charles I (1600-1649)
Deel 2: King Charles I (1600-1649)
Deel 3: King Charles I (1600-1649)